Choroby psychosomatyczne
Zrozumieć i leczyć choroby psychosomatyczne
Hippolyte Flandrin, Jeune homme assis, Musée du Louvre
Choroby psychosomatyczne są to choroby przebiegające pod postacią zaburzeń funkcji lub zmian organicznych dotyczących narządów czy układów, na przykład przewodu pokarmowego. Należą do nich astma, zespół jelita drażliwego, niektóre choroby kardiologiczne, wiele chorób dermatologicznych, ginekologicznych, fibromialgia , migreny i inne bóle.
Psychosomatyka
Czy choroba somatyczna (w starożytnej grece sômatikós oznacza cielesny) może być wynikiem stanów lękowych lub depresji ? Czy szok psychologiczny może zburzyć nasz naturalny system obronny i w rezultacie wywołać chorobę organiczną ?
Wiele osób cierpi z powodu objawów i dolegliwosci somatycznych, ktorych źródeł medycyna nie potrafi wyjaśnić. Lekarze nie znajdują żadnego wytłumaczenia dla tych objawów w wynikach wszystkich mozliwych badań (krwi, USG, rentgenowskich, tomografii).
Te medycznie niewytłumaczalne objawy (Medically Unexplained Symptoms), są to objawy, w których czynniki psychiczne odgrywają niezwykle istotną rolę. Choroby te zwykło sie nazywać psychosomatycznymi.
Ale to nie tylko choroba lecz człowiek jest psychosomatyczny. Każdy człowiek stanowi bowiem całość psycho-somatyczną. Przez całe ludzkie życie, nasze soma i psychika są nierozerwalnie połączone. Soma, z greckiego, oznacza ciało a psyche duszę.
Psychika ma olbrzymie oddziaływanie na ciało
Nasz stan somatyczny pogarsza się, ponieważ emocje, które nie mogą być doświadczone psychiczne, nazwane i wyrażone, wyładowują się bezpośrednio w ciele i wówczas organizm człowieka zaczyna chorować. Ciało znajduje sie wtedy pod napieciem płynacym z psychiki. I to własnie ciało wyraża napięcia emocjonalne zbyt silne lub zbyt trudne do określenia, do nazwania, do przeżycia.
Dlatego emocjonalnie stabilna rodzina, zrownoważone związki z najbliższymi, zwlaszcza relacja z matką, brak zagrożenia bytu chranią nas przed niebywale silnymi emocjami mogącymi zaburzyć nasze zdrowie fizyczne. Pogorszenie stanu zdrowia fizycznego powoduje u osoby, która go doświadcza narastanie lęku o swoje zdrowie.
Psychosomatyka to nauka dotycząca wpływu interakcji czynników psychicznych i fizycznych na zdrowie człowieka
Przewlekła choroba somatyczna, zwiazane z nią ograniczenia, bóle i dyskomfort powodują zwiekszenie napiecia psychicznego. Prowadzi to do błędnego koła, ktorego mechanizm pogłebia cierpienie i psychiczne i fizyczne.
Najczęstszymi objawami psychosomatycznymi są przeziębienia, bóle gardła, choroby związane z układem pokarmowym, oddechowym, rozrodczym i dolegliwościami sercowymi. Częstymi objawami są również bóle żołądka, rozwolnienia, różne problemy jelitowe, kołatanie serca a nawet niepłodność, brak erekcji lub problemy z ejakulacją u mężczyzn i wiele innych. Lista objawów somatycznych mających psychiczne podłoże może praktycznie być nieskończenie długa. Niestety, w tych pogłebiajacych sie stanach, lekarze oferują czesto jedynie leczenie objawowe. A dopiero kiedy to często wieloletnie leczenie farmakologiczne nie przynosi efektów sugerują podjecie leczenia drogą psychiczną.
Kilka przykładów
Szumy uszne, astma oskrzelowa, bóle głowy lub brzucha, atopowe zapalenie skóry, kłucia w okolicach serca, nadciśnienie tętnicze, reumatoidalne zapalenie stawów, to typowe przykłady objawów i chorób, które mogą się rozwijać w wyniku stresu, szoku psychicznego lub w stanach depresyjnych. Oczywiście, dramaty takie jak śmierć współmałżonka lub bliskiego członka rodziny, rozwód lub niechciana separacja, choroba własna lub bliskiej osoby mogą uruchomić proces rozwoju choroby psychosomatycznej.
Długotrwałe obciażenie psychiczne wywołane na przyklad złą sytuacją rodzinną, izolacją społeczną moga także spowodować:
– czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego bez zmian organicznych w przewodzie pokarmowym, np. dyspepsję czynnościową lub zespół zaburzeń poposiłkowych,
– lub nawet spowodować zmiany organiczne, np. chorobę wrzodową żołądka lub choroby jelita grubego;
– autoimmunologiczne reakcje organizmu, np. łysienie plackowate lub atopowe zapalenie skóry.
Rola psychoterapii
Psychoterapia zaburzeń psychosomatycznych, jest zazwyczaj długotrwała i wymaga od pacjenta wiele cierpliwości. Kiedy objawy zaczynają doskwierać i powodować trudności w codziennym funkcjonowaniu, lekarz może polecić lecznie psychologiczne.
Pacjent który przypuszcza, że jego objawy mają podłoże psychiczne moze zwrocic sie do psychologa sam bez zalecenia lekarskiego.
Psychoterapia zaburzeń psychosomatycznych
Maria Hejnar jest specjalistą szczególnie zaangażowanym w leczenie chorób psychosomatycznych. Odbyła dodatkowe szkolenia w dziedzinie psychosomatyki i uczestniczy w badaniach naukowych nad powstawaniem i leczeniem zaburzen psychosomatycznych.
Zobacz publikacje naukowe Marii Hejnar